جایی در WebMD خواندم که زمان مثل رول دستمال توالت است؛ هرچه به انتهایش نزدیک می‌شوی، سریع‌تر غلت می‌خورد و باز می‌شود. اینجا همه‌چیز برمی‌گردد به نوع درک ما از زمان؛ توان ذهنی ما در دریافت و پردازش اطلاعات تصویری که با بالارفتن سن‌مان کمتر می‌شود و با دریافت تصاویر ذهنی کمتر، گذر رمان برای‌مان سریع‌تر می‌شود.

 

من عادت دارم هرچیزی که می‌خوانم و می‌شنوم و می‌بینم را شخصی‌سازی کنم؛ حتی طالع‌بینی‌های روزانه و ماهانه که اعتقادی هم بهشان ندارم. طبق این دستاورد علمی، من باید سن زیادی داشته باشم. نه فقط این روزها، مدت‌هاست که زمان می‌رود و من دیگر حتی به دنبالش نمی‌دوم؛ فقط تماشایش می‌کنم، گذرش را می‌بینم و حسرت می‌خورم. گاهی هم دستم را به سویش دراز می‌کنم. تصاویر ذهنی دریافت‌شده‌ی من در طی بیست‌و‌چهار سال زندگی محدود به جغرافیا و مرزهایم بوده است و زمان همیشه می‌توانست بدون من پایش را آن طرف مرزها بگذارد. از یک جایی به بعد حس کردم که دیگر انتخابی هم ندارم؛ دیگر دستم را به سمت زمان دراز نکردم، به‌جای آن برایش دست تکان دادم.

 

در ادامه‌ی مطالعه‌ای که در WebMD می‌خواندم از تحقیق دیگری گفته شده بود که نشان می‌داد برخلاف دیگر عملکردهای شناختی، درک ما از زمان با رشد مغز «بهتر» نمی‌شود؛ افراد بزرگسال زمان را درست‌تر نمی‌فهمند، فقط درک متفاوتی از آن دارند. اگر این را در کودکی می‌دانستم، هیچ‌وقت برای کشف ناشناخته‌ها و پاگذاشتن در آن طرف مرزها در بزرگسالی خیال‌پردازی نمی‌کردم. من انتخابی نداشتم. چون زمان برای یک بیست‌و‌چهارساله خیلی سریع‌تر از چیزی که فکرش را می‌کردم، می‌گذرد و برای من فشاردادن پدال ترمز، انتخاب معقولی نبوده و نیست.

 

اگر الان یک ماه پیش بود، و اگر توان دریافت و سرعت پردازش تصاویر ذهنی بیشتری می‌داشتم، قطعا انتخاب‌های متفاوتی هم داشتم. اما طی این یک ماه و طی سبک-سنگین‌کردن کلمات، انتخاب کردم که در شماره‌ی صدوهفدهم وقایع اتفاقیه از چه چیزهایی بخوانید و چه چیزهایی را نه. در شماره‌ی پیش‌رو از قدرت انتخاب و لزوم گزینش می‌خوانید، از انتخاب گزینه‌هایی که هیچ‌وقت پیش روی‌مان نبوده‌اند، از گسترش دایره‌ی انتخاب‌های آزادتر، از توهم آگاهی در انتخاب و از تعهد به انتخاب‌های‌مان.

 

این‌که شما از یادداشت‌های این شماره لذت ببرید یا نه، نشان‌دهنده‌ی انتخاب درست یا نادرست سردبیر نیست. من و شما به خاطر تصویرهای ذهنی متفاوتی که طی سال‌ها دریافت و پردازش کردیم، درک متفاوتی از یادداشت‌ها خواهیم داشت. زمان در هر کدام از جستارهایی که در این شماره می‌خوانیم، به طور متفاوتی می‌گذرد و این هم برمی‌گردد به تصاویر متفاوتی که تا امروز در ذهن‌های‌مان پردازش شده. پس این شما و این هم انتخاب‌های وقایع‌نگارانِ وقایع اتفاقیه در شماره صد‌و‌هفدهم.

هنگامه الهی‌فرد

برای خواندن مقالات بیش‌تر از این نویسنده ضربه بزنید.